Hunların tarihi

Hunlarin tarihi
Milattan once Birinci binde Kuzey Cin’de gorulen ve Cin kaynaklarinda Hiyong nu adi ile taninan Asya Hunlari, umumiyetiyle tarih sahnesinde ilk rol oynayan Turkler olarak kabul edilmektedir.Milattan sonra IV.yuzyilda (4) Avrupa’da gorulen Hunlar bunlarin bir devami olup,Atilla (434-453) idaresinde Mans kiyilarina kadar hemen hemen butun Avrupa’ya hakim olmuslardi.





Asya Hunlari hakkinda ilk tarihi kaynak M.O. 318 yilinda Hunlar’la Cinliler arasinda yapilan bir anlasmayi gosterir.Bu tarihten sonra Hunlar, Orhun ve Tola nehirleri bolgesi merkez olmak uzere, Huang Ho nehrinin iki tarafina yayilmislardi.Bu zamandan baslayarak Cinliler Turklere karsi korunmak icin Cin Seddi’ni ormeye baslayip M.O. 214 yilinda tamamlamislardi.




M.O. 209-174 arasinda buyuk basbug Mo-tun Hunlarin idaresini eline almisti.Babasi Tu-man’in Hun dilinde imparator manasina gelen Tan-Hu veya San-Yu unvanini onun eski bir Turk hukumdar sulalesinden geldigini gosterir.M.O. 1. Yuzyil ortalarinda Cinliler’in entrikalari yuzunden Hun Imparatorlugu ikiye bolunmus, bunlardan bir kismi Ci-ci idaresinde Talas ve Cu bolgesine yerlesmislerdir ki Avrupa Hunlari’nin bunlardan geldigi tahmin edilmektedir.Diger bir kisim Hunlar,Yakin Dogu’da Eftalitler’le karisarak Ak Hunlar adi ile Kafkaslar’dan Kuzey Hindistan’a kadar uzanan bir imparatorluk kurmuslar, Cin’de kalan Hunlar ise M.S.IV. (4) yuzyil ortalarina kadar hakimiyetlerini devam ettirmislerdir.Eftalitler ve Ak Hunlar Turkce konusuyorlardi.Cin kaynaklarinda kalan Hsiung Nu kelime ve cumleleri de Altay dillerine ve Turkceye baglanir.


SosyalHavuz Tarih